Obuwie ochronne jest częścią osobistego wyposażenia ochronnego i służy zapewnieniu wymaganego prawem bezpieczeństwa pracy. Zgodnie z normą EN ISO 20345:2022 istnieją różne kategorie oznakowania obuwia ochronnego (od SB do S7), które często nazywane są także klasami ochrony lub klasami bezpieczeństwa. Wszystkie buty w tych kategoriach muszą być wyposażone w stalowy, aluminiowy lub plastikowy podnosek ochronny, a także zapewniać pewną stabilność.
Jakie właściwości ochronne mają poszczególne klasy obuwia ochronnego, do jakich środowisk pracy są odpowiednie i czego dotyczą dodatkowe wymagania? W tym artykule omówimy powyższe aspekty i pokażemy Ci, że buty ochronne mogą spełnić Twoje potrzeby, a jednocześnie zapewnić bezpieczeństwo w każdym miejscu pracy.
Certyfikowane obuwie ochronne – jakie normy musi spełniać?
Ponieważ obuwie ochronne jest częścią osobistego wyposażenia ochronnego, ma do nich zastosowanie Rozporządzenie ŚOI (UE) 2016/425. Na tym opierają się europejskie i międzynarodowe standardy dotyczące ŚOI. W Polsce obuwie ochronne musi spełniać wymagania europejskiej normy DIN EN ISO 20345, której najnowsza wersja została opublikowana po raz ostatni w czerwcu 2022 roku.
Oprócz wymagań podstawowych, np. dotyczących podnoska, zaktualizowana wersja normy z 2022 roku zawiera wiele opcjonalnych wymagań dodatkowych, np. dotyczących antypoślizgowości, odporności podeszwy na przebicie, odporności na olej i benzynę, przenikania wody i wodoodporności materiału wierzchniego. Dodatkowo dodano dwie nowe klasy ochrony S6 i S7, które przedstawiamy w dalszej części tekstu.
Wyróżniamy również obuwie ochronne dopasowane ortopedycznie, które dzieli się na trzy typy uwzględniające stopień modyfikacji ortopedycznej (dodana wkładka, obszyta podeszwa zewnętrzna, obuwie ochronne na indywidualne zamówienie).
Dodano również nowe, dodatkowe wymagania dotyczące ścieralności wierzchniej (SC), przyczepności na drabinach (LG), nową procedurę testową, a także nowe oznaczenie dotyczące odporności na poślizg (SR). Poprzedni symbol WRU został przemianowany na WPA. Więcej o konkretnych zmianach i nowych przepisach dowiesz się z naszego artykułu na blogu „Norma DIN EN ISO 20345: Zmiany 2022”.
Każde obuwie ochronne musi posiadać również oznaczenie CE, którym producent oświadcza, że obuwie ochronne w sposób oczywisty spełnia wszystkie niezbędne wymagania prawne. Jest to znak, że obuwie ochronne zostało przetestowane pod kątem określonych wymagań dotyczących klasy ochrony przez uznane laboratorium badawcze w UE i przeszło wszystkie badania. Na tej podstawie producent uzyskuje deklarację zgodności, którą musi dołączyć do każdego sprzedanego obuwia ochronnego.
Jakie klasy bezpieczeństwa obowiązują dla obuwia?
Obuwie ochronne z certyfikowanymi podnoskami oznaczone jest literą „S”. Każde obuwie ochronne musi spełniać podstawowe wymagania, zwłaszcza dotyczące materiałów. Należą do nich konstrukcja, test antypoślizgowości zapewniający odpowiednią przyczepność oraz różne testy nacisku i uderzenia obejmujące podnosek. Jeżeli buty spełniają jedynie podstawowe wymagania, oznaczane są podstawową klasą bezpieczeństwa SB. Wszystkie pozostałe klasy bezpieczeństwa obejmują również dodatkowe wymagania, przy czym wyższa klasa bezpieczeństwa opiera się na niższych klasach. (Na przykład klasa bezpieczeństwa S3 opiera się na SB, S1 i S2 i dlatego obejmuje również ich wymagania.)
Oznaczenie S1
Buty w klasie ochrony S1 są zamknięte w obszarze pięty i posiadają zdolność pochłaniania energii co najmniej 20 dżuli. W tej klasie bezpieczeństwa podeszwa ma właściwości antystatycze i może być odporna na paliwo, co można rozpoznać po skrócie „FO”. Odporność jest gwarantowana wyłącznie przez buty, które przeszły zalecaną procedurę testową. Stara wersja normy z roku 2011/2012 wymagała materiałów podeszwy zewnętrznej odpornych na paliwo, według nowej wersji ta cecha jest opcjonalna.
Oznaczenie S1 P, S1 PL, S1 PS
Oprócz wymagań dotyczących klasy ochrony S1, obuwie ochronne klas S1 P, S1 PL i S1 PS musi przejść procedurę testową dotyczącą odporności na przebicia w obszarze podeszwy zewnętrznej. W tym przypadku litera „P” oznacza stalową wkładkę antyprzebiciową wbudowaną w but, symbol „PL” oznacza tekstylną wkładkę, która została przetestowana za pomocą gwoździa testowego o średnicy 4,5 milimetra, natomiast symbol „PS” oznacza wkładkę tekstylną, która przeszła test 3-milimetrowym gwoździem testowym.
Oznaczenie S2
Buty o klasie ochrony S2 posiadają cholewkę, która spełnia standardowe wymagania dotyczące hydrofobizacji, czyli efektu hydrofobowości (odpychania wody) przez co najmniej 60 minut. Sprawdza się to za pomocą testu „przenikania i wchłaniania wody” (symbol WPA).
Oznaczenie S3, S3 L, S3 S
Buty w klasach bezpieczeństwa S3, S3 L i S3 S posiadają podeszwę zewnętrzną o profilu otwartym bocznie o minimalnej głębokości 2,5 milimetra. Buty oznaczone S3 wyposażone są także w stalową wkładkę antyprzebiciową. Klasa ochrony S3 L dotyczy obuwia ochronnego z wkładką tekstylną, które zostało przetestowane gwoździem testowym o średnicy 4,5 milimetra; Natomiast w przypadku obuwia ochronnego S3 S wkładka wykonana z materiału tekstylnego wytrzymała próbę przy użyciu gwoździa testowego o średnicy 3 milimetrów.
Oznaczenie S4 i S5
Klasy bezpieczeństwa S4 i S5 dotyczą wyłącznie butów posiadających podnosek ochronny, wykonanych w całości z z polimerów. Obuwie w klasie bezpieczeństwa S4 jest antystatyczne i antypoślizgowe, pochłania energię w obszarze pięty, a także jest wodoodporne i paliwoszczelne.
Klasa bezpieczeństwa S5 wykazuje wszystkie cechy klasy bezpieczeństwa S4, a dodatkowo posiada podeszwę zewnętrzną z zabezpieczeniem przed przebiciem oraz z profilem gwarantującym pewną przyczepność nawet na śliskich powierzchniach.
Oznaczenie S6
Klasa bezpieczeństwa S6 odnosi się do obuwia o właściwościach ochronnych klasy S2, które jest całkowicie wodoodporne. Buty te są zwykle wykonane w technologii membranowej.
Oznaczenie S7, S7 L, S7 S
Obuwie ochronne o klasie ochrony S7 ma właściwości obuwia S6 (które bazuje na klasie ochrony S2) i dzięki stalowej wkładce zapewnia odporność na przebicie. Ponadto niektóre obszary podeszwy zewnętrznej muszą mieć bocznie otwarty profil o minimalnej głębokości 2,5 milimetra.
Buty w klasie bezpieczeństwa S7 L posiadają tekstylną wkładkę odporną na przebicie testowaną za pomocą gwoździa testowego o średnicy 4,5 milimetra. Natomiast tekstylna wkładka butów S7 S została przetestowana za pomocą 3-milimetrowego gwoździa testowego.
Obuwie ochronne – przegląd cech i klas ochrony
Aby uzyskać szybki przegląd wielu różnych parametrów poszczególnych klas bezpieczeństwa, w poniższej tabeli przedstawiamy wszystkie oznaczenia obuwia ochronnego:
Oznaczenie | S1 | S1 P | S2 | S3 | S4 | S5 | S6 | S7 |
Certyfikowany podnosek | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Antypoślizgowość | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Podeszwa antystatyczna | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Absorpcja energii w obszarze pięty | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Zamknięty obszar pięty | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Materiał wierzchni przetestowany pod kątem przenikania i wchłaniania wody (przez co najmniej 60 min.) | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||
Wodoodporność | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||
Odporność na przebicie/odporna na przebicie podeszwa zewnętrzna | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||
Profilowana podeszwa zewnętrzna | ✓ | ✓ | ✓ |
Dodatkowe parametry obuwia ochronnego - Opcjonalne wymagania, które może spełniać obuwie w klasach S1 - S7
Oprócz klas ochrony, niektóre buty posiadają również dodatkowe oznaczenia, informujące o spełnianiu dodatkowych wymagań, które zostały potwierdzone testami. Należą do nich m.in.
Symbol | Znaczenie |
FO | Odporność podeszwy zewnętrznej na olej i benzynę |
P, PL, PS | Podeszwa odporna na przebicie |
HI | Izolacja cieplna podeszwy |
CI | Izolacja termiczna podeszwy |
HRO | Krótkotrwała odporność termiczna podeszwy do 300°C |
M | Ochrona śródstopia |
AN | Ochrona kostek |
SC | Odporność na ścieranie materiału wierzchniego |
SR | Antypoślizgowość testowana na płytce ceramicznej z dodatkiem gliceryny |
LG | Wsparcie na drabinach dzięki profilowi krzyżowemu (wysokość co najmniej 1,5 mm) |
CR | Cholewka odporna na przecięcie |
Ponieważ dodatkowe wymagania dotyczące konkretnego obuwia różnych klas są zwykle częścią nazwy produktu, zwykle na pierwszy rzut oka można rozpoznać odpowiednie buty.
Na przykład: uvex 3 asphaltpro S3 HI HRO SRA – to but w klasie bezpieczeństwa S3, który dzięki swojej izolacji cieplnej (HI), odporności na ciepło (HRO) i antypoślizgowości podeszwy zewnętrznej (SRA) nadaje się do prac przy układaniu nawierzchni asfaltowej w szczególnie wysokich temperaturach. Na naszej stronie istnieje również możliwość wyszukiwania obuwia o wybranych cechach za pomocą filtrowania według poziomu ochrony.
Obuwie ochronne uvex w klasach bezpieczeństwa od S1 do S3
uvex od lat zajmuje się produkcją wysokiej jakości certyfikowanego obuwia ochronnego, które skutecznie chroni przed urazami. Zapoznaj się z przeglądem naszego obuwia ochronnego w klasach od S1 do S7 i znajdź wysokiej jakości obuwie odpowiednie dla Twojej aktywności!
Gdy już znajdziesz odpowiedni model obuwia ochronnego, który odpowiada Twoim potrzebom, kolejnym krokiem jest dobranie odpowiedniego rozmiaru. Aby uzyskać optymalne dopasowanie i cieszyć się wygodą i komfortem – pobierz naszą aplikację uvex fit advisor i sprawdź jaki rozmiar jest odpowiedni dla Twojej stopy.
How useful was this post?
Click on a star to rate it!
Average rating 4.4 / 5. Vote count: 20
No votes so far! Be the first to rate this post.
We are sorry that this post was not useful for you!
Let us improve this post!
Tell us how we can improve this post?